เมื่อวันที่ 27 กันยายน 2565 นางอารีย์พันธ์ เจริญสุข รองเลขาธิการ ก.พ.ร. เป็นประธานการประชุมเพื่อเตรียมความพร้อมการดำเนินการตามมาตรา 15 แห่งร่างพระราชบัญญัติการปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. …. ร่วมกับนายมณเฑียร เจริญผล รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน นายศุภฤกษ์ ภู่พงศ์ศักดิ์ ผู้ช่วยอำนวยการสำนักงาน ป.ย.ป. นางสาวสุภาภรณ์ โรจนรุ่งทวี ผู้อำนวยการกองกฎหมาย กรมบัญชีกลาง นายจินตพันธุ์ ทังสุบุตร ผู้อำนวยการกองพัฒนากฎหมาย สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา และนางสาวอุรัชฎา เกตุพรหม ผู้อำนวยการฝ่ายมาตรฐานดิจิทัลภาครัฐ สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) โดยมีนางสาวนิชา สาทรกิจ ผู้อำนวยการกองขับเคลื่อนรัฐบาลดิจิทัล และนางสาวจิตตา กิตติเสถียรนนท์ ผู้อำนวยการสำนักงานเลขาธิการ พร้อมทั้งเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องของทั้ง 5 หน่วยงานเข้าร่วมประชุมด้วย
สำหรับวัตถุประสงค์ของการประชุมเพื่อหารือกับสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินและกรมบัญชีกลางว่าจะต้องมีการแก้ไขกฎหมาย กฎ ระเบียบ ฯลฯ ในการเบิกจ่ายเงิน การจัดซื้อจัดจ้าง การตรวจสอบงบการเงิน รวมทั้งแนวทางการปฏิบัติงานทางอิเล็กทรอนิกส์ของเจ้าหน้าที่ เพื่อให้รองรับการติดต่อหรือส่งเรื่องถึงกันระหว่างหน่วยงานของรัฐ หรือระหว่างหน่วยงานกับประชาชน โดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ ตามมาตรา 15 หรือไม่ อย่างไร ซึ่งที่ประชุมได้มีข้อคิดเห็นร่วมกัน ดังนี้
1. การตรวจสอบงบการเงินของ สตง. ในปัจจุบันสามารถดำเนินการโดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ได้ แต่จะมีข้อจำกัดในเรื่องการตรวจสอบการเบิกจ่ายที่กรมบัญชีกลางจะส่งให้ผู้รับจ้างโดยตรง ทำให้หน่วยงานเบิกจ่ายไม่มีฐานข้อมูล นอกจากนี้ การตรวจสอบเรื่องที่มีการร้องเรียนหรือการสอบสวนซึ่งจะมีการจัดทำเอกสารเพื่อให้ประกอบคดีในชั้นศาล ยังต้องมีการลงนามรับรองสำเนาถูกต้อง ดังนั้นจึงควรสร้างความมั่นใจ ความเชื่อมั่น และความถูกต้องของเอกสารที่ส่งผ่านระบบ
2. การตรวจสอบเอกสารว่าเป็นเอกสารฉบับจริงหรือฉบับปลอมเป็นเรื่องสำคัญที่จะต้องพิจารณา ซึ่งการใช้บริการผู้ออกใบรับรอง หรือ C.A. (Certificate authority) จะสามารถแก้ปัญหาเรื่องการถูกปลอมแปลงหรือความไม่มั่นใจของเอกสารได้
3. สตง. อยู่ระหว่างจัดทำระบบ e-Audit และหากสามารถเชื่อมโยงข้อมูลกับสำนักงบประมาณหรือกรมบัญชีกลางได้ ก็ไม่จำเป็นที่จะต้องตรวจสอบในรูปแบบกระดาษ ขณะนี้ได้เริ่มดำเนินการ e-Audit กับบางหน่วยงานทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศ ยกตัวอย่างเช่น คณะผู้แทนถาวรไทยประจำสหประชาชาติ ที่ตั้งอยู่ ณ นครเจนีวา สมาพันธ์รัฐสวิส ก็สามารถเข้ารับการตรวจในรูปแบบ Remote Audit ได้แล้ว ทั้งนี้ การตรวจสอบในรูปแบบดังกล่าว หน่วยงานผู้รับตรวจจะต้องมีฐานข้อมูลย้อนหลังประมาณ 2 – 3 ปี เป็นต้น ดังนั้นจึงขอเชิญชวนหน่วยงานต่าง ๆ ใช้บริการในระบบ e-Audit ซึ่งสำนักงาน ก.พ.ร. สำนักงาน ป.ย.ป. และสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ยินดีเข้าร่วมเป็นหน่วยงานนำร่องสำหรับการตรวจภายใต้ระบบ e-Audit ในอนาคต เพื่อเป็นมาตรฐานอื่นให้กับหน่วยงานอื่นต่อไป
4. กรมบัญชีกลาง มีการพัฒนาระบบการคลังภาครัฐให้เป็นระบบอิเล็กทรอนิกส์ทั้งกระบวนการทั้งขารับและขาจ่าย เช่น ระบบ New GFMIS Thai ยื่นใบฎีกาและนำส่งเงินอิเล็กทรอนิกส์ ขารับสามารถดำเนินการผ่านเครื่อง EDC ระบบ e-Payment และ QR Code เพื่อรับเงิน และขาจ่ายดำเนินการผ่าน KTB Corporate Online
5. สพร. ควรออกระบบบริการมาตรฐาน (Common Service) เพื่อให้หน่วยงานใช้ประโยชน์ร่วมกันเพื่อลดค่าใช้จ่ายและระยะเวลาในการพัฒนาระบบ และยังคงเปิดกว้างให้หน่วยงานสามารถพัฒนาระบบของตนเองได้ แต่ระบบที่พัฒนาขึ้นจะต้องสามารถเชื่อมโยงกับแพลตฟอร์มดิจิทัลกลางภาครัฐ รวมทั้งจัดทำมาตรฐานการปฏิบัติงาน (Common Practice) เพื่อเป็นแนวทางการปฏิบัติแก่หน่วยงานต่าง ๆ
6. องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และรัฐวิสาหกิจ ยังไม่มีระเบียบกลางในการปฏิบัติงาน ควรต้องมีการหารือกับกระทรวงมหาดไทยและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อพิจารณาปรับปรุงกฎ ระเบียบที่เกี่ยวข้องต่อไป
7. การปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส์จำเป็นต้องมีการเก็บข้อมูลใน server ที่มีความมั่นคงปลอดภัย โครงสร้างพื้นฐานทางอิเล็กทรอนิกส์ของภาครัฐ โดยเฉพาะคลาวด์กลางภาครัฐ และการให้บริการ “Software as a Service” เป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้หน่วยงานต่าง ๆ ใช้ประโยชน์ร่วมกันและสามารถเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกันได้สะดวกและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ทั้งนี้ สำนักงาน ก.พ.ร. จะดำเนินการออกแบบสำรวจเพื่อสำรวจการดำเนินการตามร่างพระราชบัญญัติการปฏิบัติราชการ ทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. …. ของหน่วยงานของรัฐ เช่น การลงทะเบียนไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์กลาง บริการที่ยังไม่สามารถให้บริการในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ได้ รวมทั้งกฎหมาย กฎระเบียบที่เกี่ยวกับการปฏิบัติงาน หรือด้านการเงิน พัสดุ สัญญา ที่เป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส์ เป็นต้น เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการแก้ไขของสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินและกรมบัญชีกลางต่อไป
