การประชุมหารือ เรื่อง “การอำนวยความสะดวกในการประกอบธุรกิจ ด้านการได้รับสินเชื่อ”

สำนักงาน ก.พ.ร. ได้จัดประชุมหารือ เรื่อง “การอำนวยความสะดวกในการประกอบธุรกิจ ด้านการได้รับสินเชื่อ” เมื่อวันที่ 17 กันยายน 2564 เวลา 09.30 น. ผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ โดยมีนางสาวรื่นวดี สุวรรณมงคล เลขาธิการ ก.ล.ต. นางอารีย์พันธ์ เจริญสุข รองเลขาธิการ ก.พ.ร. นายณัฏฐา พาชัยยุทธ ผู้อำนวยการกองขับเคลื่อนรัฐบาลดิจิทัล และผู้แทนจากกรมพัฒนาธุรกิจการค้า กรมทรัพย์สินทางปัญญา สำนักงาน ก.ล.ต. ศูนย์สนับสนุนและให้บริการประเมินจัดอันดับเทคโนโลยีของประเทศ สมาคมธนาคารไทย สมาคมนักประเมินราคาอิสระไทย และสมาคมผู้ประเมินค่าทรัพย์สินแห่งประเทศไทย เข้าร่วมการประชุมหารือแนวทางการนำทรัพย์สินทางปัญญาและเครื่องหมายการค้ามาเป็นหลักประกันทางธุรกิจ เพื่อให้ผู้ประกอบการวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) สามารถเข้าถึงสินเชื่อได้มากขึ้น สรุปประเด็นสำคัญ ดังนี้

1. การนำทรัพย์สินทางปัญญามาเป็นหลักประกันทางธุรกิจถือเป็นแนวทางหนึ่งในการส่งเสริมให้ผู้ประกอบการวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) สามารถเข้าถึงสินเชื่อได้มากขึ้น อย่างไรก็ตาม แม้มีการออกพระราชบัญญัติหลักประกันทางธุรกิจ พ.ศ. 2558 เพื่อให้ผู้ประกอบการสามารถนำทรัพย์สินทางปัญญาและเครื่องหมายการค้ามาเป็นหลักประกันทางธุรกิจได้ แต่ปัจจุบันยังมีผู้ประกอบการที่นำทรัพย์สินทางปัญญามาเป็นหลักประกันทางธุรกิจจำนวนน้อยมาก

2. ประเทศไทยมีองค์ความรู้ด้านการประเมินทรัพย์สินมานานแล้ว และมีสถาบัน/หน่วยงานและภาคเอกชนหลายแห่งที่สามารถประเมินทรัพย์สินทางปัญญาได้ ซึ่งมีหลักเกณฑ์ในการประเมินมูลค่าทรัพย์สิน อสังหาริมทรัพย์ ตลอดจนทรัพย์สินทางปัญญา

3. เมื่อผู้ประกอบการ SMEs ได้รับการประเมินมูลค่าทรัพย์สินทางปัญญาแล้ว แต่ธนาคารกลับไม่ได้นำมาเป็นหลักประกันในการขอสินเชื่อ เนื่องจากไม่มีตลาดรองรับในการขายทอดทรัพย์สินทางปัญญา

4. การพิจารณาอนุมัติให้สินเชื่อแก่ผู้ประกอบการ ธนาคารไม่ได้นำการประเมินมูลค่าทรัพย์สินทางปัญญาและเครื่องหมายการค้ามาพิจารณาเป็นหลัก แต่พิจารณาจากข้อมูลของผู้ประกอบการเป็นหลัก เช่น ข้อมูลพื้นฐานของบริษัท แผนการทำธุรกิจ ฯลฯ เพื่อนำมาวิเคราะห์ความสามารถในการชำระหนี้ เนื่องจากทรัพย์สินทางปัญญาและเครื่องหมายการค้าของผู้ประกอบการ SMEs ยังไม่อยู่ในระดับที่สามารถนำมาประเมินเป็นมูลค่าได้จริง รวมทั้งไม่มีความเชื่อมั่นว่าผู้ประกอบการจะรักษาหลักประกันไว้ได้ กรณีที่ผู้ประกอบการไม่สามารถชำระหนี้ได้แล้ว

5. ศูนย์สนับสนุนและให้บริการประเมินจัดอันดับเทคโนโลยีของประเทศ (Thailand Technology Rating Support and Service Center: TTRS) สวทช. เป็นหน่วยงานรัฐที่รับประเมินและจัดอันดับธุรกิจ SMEs เพื่อให้มีโอกาสได้รับการสนับสนุนทางธุรกิจ เทคโนโลยีนวัตกรรม และการเข้าถึงสินเชื่อร่วมกับ บสย. ในการค้ำประกันสินเชื่อ ซึ่งปัจจุบันอยู่ระหว่างการทำงานร่วมกับธนาคารต่าง ๆ ในการนำผลการจัดอันดับ TTRS เป็นข้อมูลประกอบการอนุมัติสินเชื่อให้แก่ผู้ประกอบการ SMEs

6. แนวทางการนำทรัพย์สินทางปัญญามาเป็นหลักประกันทางธุรกิจ
ประเทศไทยมีกฎหมายที่รองรับการนำทรัพย์สินทางปัญญามาเป็นหลักประกันทางธุรกิจ มีองค์ความรู้ในการประเมินทรัพย์สินทางปัญญา และมีสถาบัน/หน่วยงานที่ทำหน้าที่รับประเมินทรัพย์สินทางปัญญาแล้ว แต่ยังขาดความมั่นใจในการนำทรัพย์สินทางปัญญามาเป็นหลักประกันทางธุรกิจและตลาดรองรับในการขายทอดทรัพย์สินทางปัญญา จึงควรดำเนินการดังนี้

6.1 รัฐต้องช่วยเหลือให้ผู้ประกอบการ SMEs เข้าถึงการประเมินราคาได้ง่าย โดยค่าธรรมเนียมการประเมินราคาต้องไม่แพงเกินไป
6.2 กำหนดแนวทางการชำระหนี้ให้ชัดเจนเพื่อสร้างความมั่นใจให้แก่ธนาคารในการอนุมัติสินเชื่อให้แก่ผู้ประกอบการ SMEs โดยอาจอาศัยความร่วมมือกับบรรษัทประกันสินเชื่ออุตสาหกรรมขนาดย่อม (บสย.)
6.3 ควรสร้างตลาดรองรับการขายทอดทรัพย์สินทางปัญญา

ข้อเสนอแนะที่ได้จากการประชุมในครั้งนี้ สำนักงาน ก.พ.ร. จะจัดประชุมหารือร่วมกับธนาคารแห่งประเทศไทยและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่อไป เพื่อหาแนวทางในการขยายผลของการนำข้อมูลสินเชื่อมาใช้ การหาตลาดรองในการขายทอดทรัพย์สินทางปัญญา แนวทางความร่วมมือกับ บสย. เพื่อสร้างความมั่นใจให้แก่ผู้รับหลักประกัน รวมทั้งการต่อยอดนำโมเดลของ TTRS มาประยุกต์ใช้เพื่อให้ผู้ประกอบการ SMEs สามารถเข้าถึงสินเชื่อได้ง่ายขึ้น